Muz, belki de dünya üzerinde en çok tüketilen meyvelerden biri… Muzun bu kadar çok tüketilmesinin sebebi ise yalnızca kolay erişilebilir bir tropik meyve olması değil; aynı zamanda benzersiz lezzete ve zengin bir içeriğe sahip olması! Damakta izi kalan tadıyla muz hem doğrudan meyve olarak tüketim hem de çeşitli tariflerde kullanım açısından pek çok alternatif sunuyor.
Dünya çapında son derece popüler olan muz buğday, pirinç ve mısırdan sonra en çok tüketilen tarım ürünü ve meyve olarak adını tarihe yazdırıyor. Güneydoğu Asya’ya özgü bir meyve olan muz, yıllar içinde Asya’nın tamamına, Pasifik Adaları’na ve Afrika’ya yayılıyor. Araştırmalara göre neredeyse 7 bin yıldır yetiştirilen ve günümüze kadar 500 farklı türü ile insanların besin ihtiyacını karşılayan muz, ülkemizde ise 1930’lu yıllardan sonra yetişmeye başlıyor. Türkiye’de muz yetiştiriciliği, yaygın olarak Akdeniz Bölgesi’nde yapılıyor.
Yüksek besin değeri, tok tutan yapısı ve tadıyla çok sevilen muz, özellikle çocukların beslenmesinde önemli bir yer tutuyor. Muzun tüketimi ise pek çok şekilde olabiliyor. Doğrudan meyve olarak yenilebileceği gibi çeşitli tatlı ve içecek tariflerinde de kendine sıkça yer bulan muz, şeker ihtiyacını giderme açısından son derece değerli bir meyve olarak görülüyor. Tabii ki muzun kullanım alanları ve sunduğu etkiler bunlarla sınırlı kalmıyor. Muzun nerede yetiştiğini, hangi alanlarda kullanıldığını, içeriğini, etkilerini ve daha fazlasını yazımızın devamında bulabilirsiniz.
Muz, tropikal bölgelerde doğal olarak yetişebilen, kavisli şekle sahip sarı kabuklu bir meyve çeşidini oluşturuyor. Boyu ortalama 8-9 metreyi bulan palmiye türü ağaçların üzerinde yetişen muz meyvesi, tıpkı ağacı gibi uzun bir yapıya sahip oluyor. Genellikle yeşil renkte oluşmaya başlayan muz, olgunlaştıkça sarı renk alıyor. Ancak bu meyvenin tamamen sarı olmadan toplanması bir hayli önemli oluyor. Çünkü muz dalından koparıldığında da hızlı bir şekilde olgunlaşmaya devam ediyor.
Muz çoğunlukla tek başına meyve olarak tüketiliyor. Henüz tam olgunlaşmamış olan yeşil kabuklu muzlar daha düşük bir tat yoğunluğuna ve şeker oranına sahip oluyor. Olgunlaşıp sarardığında ise çok daha belirgin bir lezzete kavuşuyor. Bu noktada muzun tüketimi tamamen kişinin damak zevkine kalıyor. Bununla birlikte muz, birçok tarifin ana veya yardımcı malzemesi de olabiliyor. Daha çok tatlı ve pastaların içinde tercih edilen muz, soğuk içecek tariflerinde de kullanılıyor. Özellikle son dönemlerde muz kabuğu da çeşitli şekillerde servis ediliyor. Kızartılmış ya da haşlanmış olarak tüketilen muz kabukları, sıra dışı lezzetiyle farklı bir deneyim arayanlara hitap ediyor.
Sıcak ve nemli ortam seven muz, iklimi son derece elverişli olan Güney Yarım Küre’nin birçok ülkesinde yetişiyor. Hindistan, Ekvator, Endonezya, Kolombiya, Vietnam, Mısır, Bangladeş, Papua ve Kenya muz yetiştiriciliğinde dünyada ilk sıralarda yer alıyor.
Avrupa ülkeleri muz yetiştirmek için gereken iklim şartlarına sahip olmasa da bu ülkelerde muz yetiştirmek için genellikle seracılıktan faydalanılıyor. Ülkemizde ise Akdeniz Bölgesi’nin çeşitli noktalarında muz üretilebiliyor. Antalya ve Mersin Türkiye’de muzun yetiştiği başlıca şehirler arasında yer alıyor. Özellikle Gazipaşa, Alanya ve Anamur ilçelerinde muz üretimi oldukça ön planda!
⦁ Pasta tariflerinde krema ve süsleme amaçlı muz kullanabilirsiniz.
⦁ Sıcak yaz gününde serinletici bir içecek yapmak için muz, süt ve buzu bir araya getirebilirsiniz.
⦁ Bebeğinize doğal bir atıştırmalık hazırlamak için muz ve diğer taze meyvelerden püre yapabilirsiniz.
⦁ Ara öğünlerinizi tok tutucu bir gıda ile desteklemek için muz, yulaf ve sütten lezzetli bir karışım elde edebilirsiniz.
⦁ Unsuz ve şekersiz sütlü tatlı tariflerinizde bağlayıcı olarak muz kullanabilirsiniz.
Tatlı ve yumuşak yapısıyla pek çok tarife kolaylıkla girebilen muz, özellikle de yaş pasta tariflerinin vazgeçilmez malzemelerinden biri oluyor. Direkt olarak dolgu malzemesinde kullanılan muz, aynı zamanda süsleme amaçlı da tercih edilebiliyor. Bununla birlikte zengin içeriğiyle de dikkat çeken bu meyve sporcuların ve diyet yapanların beslenme listesinde de mutlaka bulunuyor. Çoğunlukla yulaf ezmesi, süt ve balla bir araya getirilen muz hem doyurucu hem de lezzetli bir alternatif oluyor.
⦁ Potasyum, B6 vitamini ve kalsiyum bakımından zengin olan muz, vücudun bu değerli besin öğelerine olan günlük ihtiyacını karşılamaya yardımcı oluyor.
⦁ Araştırmalara göre serotonin, melatonin gibi önemli bileşikleri içeriğinde barındırması ile iyi hissetmeye yardımcı oluyor ve uykuya geçişi kolaylaştırıyor.
⦁ Yüksek lif içeriğine sahip olan muz, tokluk hissi oluşturuyor ve acıkma süresini uzatıyor.
Muzun içeriğinde ağırlıklı olarak protein, karbonhidrat, lif ve yağ bulunuyor. Bunların yanı sıra muz B6, C ve A vitaminleri ile potasyum, magnezyum, kalsiyum ve demir minerallerini de içeriyor. 100 gram muzun genel besin değeri ise şu şekilde belirtiliyor:
Muzun tok tutma özelliği ve yüksek besin değerine sahip olması onu diyet listelerinin olmazsa olmazlarından biri yapıyor. Öte yandan, beslenmesine dikkat eden ve belirli bir diyet programına uyan kişiler için muzun kaç kalori olduğu da önem taşıyor. Ortama 100 gram ağırlığındaki olgunlaşmış bir muzda 77 kalori bulunuyor. Fakat muzun glisemik indeksinin yüksek olduğunu unutmamak ve bu doğrultuda muzu ölçülü miktarda tüketmek gerekiyor.
İnsan vücuduna olumlu etkileri olan ve besleyici özelliği ile dikkat çeken muz, günlük tüketimde belirli bir miktarın üzerine çıkıldığında bazı olumsuz sonuçları beraberinde getirebiliyor. Öyle ki, uzmanlar günde 1-2 adet muz yenmesinin günlük beslenme için yeterli olacağını belirtiyor. Fazla muz tüketimi, vücuda ihtiyaç duyulandan daha yüksek oranda şeker ve potasyum girmesine neden oluyor. Fazla şeker tüketimi kilo kontrolü noktasında olumsuz etkilere yol açarken, vücuttaki potasyum seviyesinin artması ise kalp ritminde düzensizlikler meydana getirebiliyor.
Editörün Önerisi: Balparmak’ın muz püresi içeren takviye edici gıda ürünü Apitera Plus Up ’ı daha önce hiç denemiş miydiniz? Bu zengin içerikli ürünün formülünde, muz püresinin yanı sıra bal, propolis, kırmızı ginseng kök ekstresi, guarana tohumu ekstresi ve zencefil de yer alıyor. Siz de hemen deneyin!
Sorumluluk Reddi Beyanı:Bu sayfada yer alan bilgiler, çeşitli bilimsel kaynaklardan derlenmiş olup hiçbir şekilde sağlık tavsiyesi yerine geçmemelidir. Muz ve muz içeren ürünleri herhangi bir amaçla kullanmaya başlamadan önce, bu besinin sizin için uygun olup olmadığını ve hedeflediğiniz etkiyi sağlayıp sağlayamayacağını mutlaka hekiminizden öğrenmelisiniz.
Kaynaklar:
⦁ https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0308814616303831
menü
