Tadı damakta kalan lezzetli bir yemek söz konusu olunca, maydanoz sizce de vazgeçilmez malzemelerden biri değil mi? Peki, bu bitki hakkında muhtemelen henüz bilmediğiniz pek çok özellik olduğunu söylesek? Keşfetmek için geç değil!
İster tek başına, ister çeşitli harçların içinde, ister içeceklerde… Evet; konumuz, geniş kullanım alanı ve her tarife uyumlu lezzetiyle maydanoz! Bu yeşil yapraklı özel bitkinin dünya üzerinde sanılandan çok daha köklü bir geçmişe sahip olduğunu biliyor muydunuz? Maydanoz ile ilgili ilk bilgiler, milattan önce 3’üncü yüzyıla kadar uzanıyor. Tarihte ilk olarak tıbbi amaçla kullanılan maydanozun gıda olarak yetiştirilmesi ve tüketilmesi ise 2 bin yıl öncesine denk geliyor.
Gıda olarak yetiştirilmeye başlandıktan sonra dahi maydanoz, insanlık için özel anlamlar taşıyan bir bitki olmaya devam ediyor. Örneğin; kaynaklarda maydanozun Eski Yunan döneminde ters bir anlamla ölümün sembolü olduğu bilgisi yer alıyor. Üstelik bu özel bitki ile ilgili anlatılanlar yalnızca bu kadarla da sınırlı değil! Bazı medeniyetlerde kölelerin geçmiş yüzyıllarda çektikleri acıları ve döktükleri gözyaşlarını anmak için maydanozu tuza batırarak anma törenleri gerçekleştiriliyor. Peki, çağımızda en çok yemek tariflerinde yer alan maydanozu şimdi daha yakından tanımaya ne dersiniz?
Maydanoz, Akdeniz’e özgü çiçekli bir bitki türünü oluşturuyor. Apiaceae (maydanozgiller) familyasına ait olan bu bitki, popüler olarak Avrupa, Amerika ve Orta Doğu mutfaklarında kullanılıyor. Yeşil renkli ve damarlı yapraklara sahip olan maydanoz, iki yıllık bir bitki çeşidini oluşturuyor. Kokusu ve tadında yoğun bir aroma bulunan bu bitki ülkemizde en çok Akdeniz Bölgesi’nde yetişiyor. Maydanozun kıvırcık maydanoz (Fransız maydanozu) ve düz yapraklı maydanoz (İtalyan maydanozu) olmak üzere yaygın olan iki türü bulunuyor. Fransız maydanozu genellikle hafif yemeklerde genellikle pişirilmeden kullanılırken, İtalyan maydanozu salatalarda ve pişmiş yemeklerde kullanılmaya daha uygun oluyor. Bununla birlikte bitkinin Çin maydanozu ve Hamburg maydanozu gibi diğer bilinen çeşitleri de bulunuyor.
Mutfakların baş tacı olan maydanoz, köklü geçmişi ile yemeklerden farmakolojiye kadar pek çok farklı alanda kullanılıyor. Gelin, maydanozun kullanım alanlarına şimdi daha yakından bakalım!
Birbirinden lezzetli soslar, bitkilerin başrol olduğu garnitürler ya da Türk mutfağının klasik yemekleri… Maydanoz, neredeyse tüm tuzlu tariflerde tamamlayıcı bir bileşen olarak yer tutuyor. Çeşitli tariflerde yemeği çeşnilendirmek için kullanılan bu özel bitki, bazı tariflerde ise ana malzeme oluyor. Maydanoz, Türk mutfağında hamur işi harçlarında da sıklıkla kullanılıyor. Bu aromatik bitki, krepten böreğe pek çok hamur işinde genelde peynirle birlikte birlikte yer alıyor. Aroması ile tariflere lezzet katan maydanoz, pek çok farklı yemek çeşidini servis ederken son aşamada süsleme amacıyla da kullanılıyor.
Maydanoz, zengin içeriği dolayısıyla sıvı formda da tüketilen özel bitkilerden biri. Smoothie ve detoks içeceği yapmak için tek başına tercih edilebileceği gibi bu bitki, çeşitli sebzelerle birlikte tüketilmek üzere de kullanılabiliyor. Bu aromalı bitki, uyumlu tadı ile çeşitli kokteyllerin içerisinde de yer alıyor.
Maydanozun tohumlarından, yapraklarından ve köklerinden elde edilen bir uçucu yağ olduğunu biliyor muydunuz? Maydanoz yağı veya maydanoz tohumu yağı olarak bilinen bu esansiyel yağ, bitkinin kullanım alanını fazlasıyla genişletiyor.
Maydanoz hem bitki hem de yağ formuyla endüstride sıklıkla kullanılıyor. Öyle ki bu özel bitki, sabun ve parfüm gibi kişisel bakım ürünlerinde kullanılmak üzere kozmetik sektörünün de önemli bileşenleri arasında yer alıyor. Çeşitli deterjan ve kolonyaların üretiminde de hem maydanozdan hem de maydanoz yağından sıklıkla yararlanılıyor.
Maydanoz, içerdiği değerli bileşenler sebebiyle farmakoloji alanının da en önemli kaynaklarından biri. Bitkinin yaprak, tohum ve kökleri ilaç yapımında kullanıldığı gibi bitkiden üretilen yağ da çeşitli ilaçların içerisinde yer alabiliyor.
Maydanozun geniş kullanım alanını keşfettikten sonra, bu özel bitkinin bildiğinizden farklı olarak nasıl kullanılabileceğini merak etmiş olmalısınız. Öyleyse sizi daha fazla meraklandırmadan başlayalım!
Maydanozu ince ince keserek hem yiyeceklerin içerisine ekleyebilir hem de süsleme amacıyla yemeklerin üzerine serpebilirsiniz. Bu özel bitkiyi beslenmenize dahil etmek için daha önce denemediğiniz maydanozlu tarifleri keşfedebilirsiniz. Örneğin; bir Levanter mutfağı salatası olan ve ana malzemesi maydanoz olan Tabbouleh salatasını çok sevebilirsiniz!
Yemeklerin içinde maydanoz tüketmekten hoşlanmıyorsanız, bu özel bitki ile birbirinden besleyici smoothie’ler de hazırlayabilirsiniz. Örneğin; maydanoz, ıspanak, salatalık, havuç ve nane ile hazırlayacağınız bir yeşil smoothie deneyebilirsiniz!
Maydanozu taze haliyle kullanmaktan sıkıldıysanız, yemeklerinize ve sunumlarınıza kurutulmuş maydanoz ile de renk katabilirsiniz. Taze maydanoz kullandığınız her alanda tercih edebileceğiniz kurutulmuş maydanozu ister kendiniz yapabilir ister hazır şekilde satın alabilirsiniz. Bu sayede pratik bir tüketim de sağlayabilirsiniz.
Maydanoz yağı çeşitleri, beslenmeye dahil edilmesinde sakınca görülmediğine dair bir etiketle satışa sunuluyor. Maydanoz yağı veya maydanoz tohumu yağını siz de çeşitli yemek tariflerinize dahil edebilirsiniz. Bunun yanı sıra herhangi bir sabit yağ ile karıştırarak cildinize de az miktarda uygulayabilirsiniz. Ancak bilhassa hamilelik ve emzirme döneminde maydanoz yağını hekiminize danışmadan kullanmamalısınız.
Maydanozun gıda olarak tüketilmeden önce tıbbi amaçla kullanılması, bu bitkinin önemini açıkça görmek için sanıyoruz ki oldukça yeterli! Zengin bir vitamin ve mineral kaynağı olması dolayısıyla maydanoz, günlük besin ihtiyacının ideal şekilde karşılanmasına çok yönlü olarak katkıda bulunuyor. Nitekim vücudun ihtiyaç duyduğu bazı vitamin ve minerallerin önemli bir kısmı maydanozdan karşılanabiliyor. Maydanoz aynı zamanda hem düşük kalorili hem de besleyici olması ile hedefe yönelik günlük beslenme programlarında da öne çıkıyor. Ancak uzmanlar hem taze hem de sıvı formdaki maydanoz tüketiminde aşırıya kaçmamak gerektiğini söylüyor.
Maydanoz, özellikle K, A ve C vitaminleri açısından zengin bir içeriğe sahip. Aynı zamanda potasyum, kalsiyum ve magnezyum minerallerini de içeren maydanoz, sanılandan çok daha fazla besin öğesi içeriyor. 30 gram taze kıyılmış maydanoz, 11 kalori, 2 gram karbonhidrat, 1 gram protein, 1 gram lif ve 1 gramdan daha az yağ içeriyor. Bunun yanı sıra aynı miktarda maydanoz, günlük referans alım değeri bakımından incelendiğinde;
Günlük A vitamin ihtiyacının yüzde 16’sını,
Günlük C vitamini ihtiyacının yüzde 50’sini,
Günlük K vitamini ihtiyacının yüzde 656’sını ve
Günlük potasyum ihtiyacının yüzde 8’ini karşılıyor.
Öte yandan maydanozda, karaciğerde toksik etkiye neden olabilecek apiol ve halüsinojen özelliğe sahip olan miristisin adlı riskli bileşenler de bulunuyor. Bu nedenle, özellikle takviye edici gıdalar olmak üzere birçok besinin içeriğinde maydanoz yerine maydanozun tohumu kullanılıyor. Bu iki bileşen haricinde, maydanoz tohumu da tıpkı bitkinin kendisi gibi zengin bir içerik barındırıyor.
Peki, maydanoz tohumunun etkilerini keyifli bir tüketim eşliğinde sunan Balparmak Apitera Dox’u daha önce hiç denemiş miydiniz? Bu doğal içerikli takviye edici gıda, maydanoz tohumuna ek olarak enginar ekstresi, propolis ekstresi, tarçın, barutağacı kabuğu ekstresi ve altınotu ekstresi içeriyor. Üstelik yoğun bal içeriği sayesinde kolay ve lezzetli bir tüketim sağlıyor. Siz de hemen deneyin!
Sorumluluk Reddi Beyanı: Bu sayfada yer alan bilgiler, çeşitli bilimsel kaynaklardan derlenmiş olup hiçbir şekilde sağlık tavsiyesi yerine geçmemelidir. Maydanozu ya da maydanoz içeren ürünleri herhangi bir amaçla kullanmaya başlamadan önce, bu besinin sizin için uygun olup olmadığını ve hedeflediğiniz etkiyi sağlayıp sağlayamayacağını mutlaka hekiminizden öğrenmelisiniz.
Kaynaklar:
menü
