Anadolu’nun dört bir yanında kırları süsleyen hindiba otunun, aslında pek çok alanda faydalanılan değerli bir bitki olduğunu biliyor muydunuz? Öyleyse şimdi öğrenme vakti! Artık bu bitkinin yanından geçerken, ona çok daha farklı bir gözle bakmanız muhtemel!
Aromatik bitkiler cenneti Anadolu, engin toprakları üzerinde dünyanın hemen her yerinde kullanılan birçok değerli bitkiye ev sahipliği yapıyor. Bunlardan biri de mavi, mor ve beyazımsı çiçekleriyle pek çok çeşide ayrılan hindiba otu… Kırsal alanlarda ve yol kenarlarında sıkça rastlanan bu bitkinin, içerdiği yararlı bileşenlerden dolayı dünyada farklı alanlara yönelik tarımı da yaygın şekilde yapılıyor. Hindiba otu çeşitleri, kök ve gövdesinden çiçeklerine kadar tüm kısımlarıyla hem lezzet hem de fayda sunuyor. Hatta ve hatta dünyanın en seçici canlıları olan arıların da nektar toplamak için sıkça tercih ettiği bitkiler arasında yer alıyor. Peki, bu çok değerli bitki çeşidini şimdi daha yakından tanımaya ne dersiniz?
Hindiba otu, bir diğer adı “bileşikgiller” olan “papatyagiller” familyasına ait tek yıllık bir bitki çeşidini oluşturuyor. Anavatanı Mısır ve Endonezya olduğu düşünülen bu bitki türünün, yaklaşık 500 yıldır dünya genelinde farklı amaçlar için özel olarak yetiştirildiği biliniyor.
Hindiba otu, dünya genelinde nemli ve sıcak iklime sahip bölgelerin tümünde rahatlıkla üreyebiliyor. Bilhassa Orta ve Güney Avrupa’da tarımı yapılan bu bitki çeşidi, Balkan coğrafyası ve Anadolu’da da sıkça görülüyor. Bazı türleri, ülkemizde bahçe bitkisi olarak ekilmekte olup özellikle de ekonomik gelir amaçlı tarımda değer taşıyor.
Hindiba bitkisinin kökü, gövdesi ve yaprakları yemeklik sebze olarak kullanılabiliyor. Anadolu’da radika, acı marul veya Frenk salatası adıyla da bilinen hindiba çeşitlerine, gıda olarak özellikle de Ege mutfağında sıkça rastlamak mümkün.
Hem salatalarda hem de farklı tür yemeklerde kullanılan hindiba otu (radika bitkisi), kendine özgü acımsı bir tada sahip olması ile öne çıkıyor. Hindiba salataları, mezeleri ve yemekleri, sıra dışı ve iştah açıcı aromaları ile deneyenler tarafından unutulmaz bir lezzet olarak anılıyor. Gıda amaçlı hindiba otu kullananlar, bitkinin özellikle de zeytinyağı ve limonla eşsiz bir lezzete kavuştuğunu belirtiyor. Bitkinin bu bakımdan Yunan mutfağında da özel bir yeri bulunuyor.
Hindiba yani radika otu, sadece yemeklik bir sebze olarak değil; çay şeklinde de yaygın biçimde tüketiliyor. Ayrıca harici uygulama maksadıyla tonik yapımında kullanılan bu bitki, ilaç ve takviye edici gıdalarda ise ham madde olarak değerlendiriliyor. Tabii, hindiba otunun zengin bir nektar kaynağı olarak arıcılıkta da önemli bir yer tuttuğundan bahsetmeden geçmek olmaz! Peki ya bu bitkinin kök kısımlarının bir zamanlar kahve niyetine tüketildiğini biliyor muydunuz? Öğütülüp kavrulduktan sonra tıpkı orijinal kahve gibi kavruk bir lezzete sahip olan hindiba kökü, yüksek besin değeri ve uyarıcı bileşenleriyle dinç hissetmeye yardımcı oluyor. Bu nedenle günümüzde, kafeinsiz kahve yapımında doğrudan ham madde olarak kullanılıyor. Ayrıca bitki, klasik kahvelerde yardımcı malzeme olarak da tercih edilebiliyor.
Yapraklarını doğrudan salata malzemesi olarak kullanabilirsiniz.
Gövdesini, yapraklarını ve acı orta kısmını ayırdığınız kökünü (soğanlarını) haşlayarak zeytinyağı ve limonla birlikte tüketebilirsiniz.
Soğan kısımları ile birlikte çiçekleri hariç tüm bitkiyi ince ince kıyarak ister doğrudan sebze yemeği pişirebilir; isterseniz de çorba, kremalı yemek ve hamur işi harcı yapabilirsiniz.
Soğan kısımlarını graten ve hindiba dolması yapımında ya da et/balık yemeklerinde yardımcı malzeme olarak kullanabilirsiniz.
İster aktarlardan hazır kurutulmuşunu alarak isterseniz de kendiniz kurutarak diğer bitki çayları gibi hazırlayabilirsiniz.
Kök kısmını küp küp dilimler halinde kurutarak öğütebilir, ardından düşük ısıda uzun saatler boyu kavurarak kafeinsiz kahve üretebilirsiniz. (Kavurma işlemi yapmadan baharat veya çay olarak da tüketebilirsiniz.)
Hindiba yapraklarını oda sıcaklığındaki temiz içme suyunun içerisinde birkaç gün boyunca bekleterek demlemelisiniz. Ardından oluşan tonik suyunu pamuk ile cildinize her gün uygulayabilirsiniz.
En çok bilinen hindiba otu türünün, pamuksu bir görünüme sahip olup olgunlaştıktan sonra sarı yapraklar açan karahindiba olduğu rahatlıkla söylenebilir. Ancak karahindibayı, hindiba ailesinin temel bir üyesi olmaktan çok kuzeni gibi değerlendirmek daha doğru sayılır. Çünkü doğrudan “hindiba” olarak adlandırılan çeşitler mavi, mor ve beyaz renkli çiçeklere sahip türlerden oluşuyor. Bu çeşitleri detaylandırmak gerekirse;
Yabani olarak en yaygın rastlanan türlerden biridir. Doğal alanlardan toplanarak direkt olarak kullanılabilmektedir. Ayrıca tohum ve fideden yetiştiriciliği de yapılmaktadır.
Yabani olarak da kolayca yetişmekte olup tarımı en çok yapılan türler arasında yer almaktadır. Hafif lezzeti sayesinde yemeklerde hoş bir lezzet oluşturduğu için aşçılar tarafından karahindibaya göre daha çok tercih edilmektedir.
İlk kez Belçika’da yetiştirildiği için Belçika hindibası adıyla da bilinmektedir. Bitki köküne uygulanan özel işlemler sonucu ortaya çıkmıştır. Diğer hindiba çeşitlerine göre daha yumuşak bir aromaya sahiptir. Avrupa’da yetiştiriciliği en çok yapılan türdür. 2004 yılından beri Türkiye’de de yetiştirilmektedir. Hatta ülkemizde topraksız tarım ile denemesi yapılan ilk hidrokültür mahsulüdür.
Gıda ve ilaç sektöründe hindiba otu çeşitlerine, genellikle yüksek lif içeren köklerinden dolayı başvuruluyor. Taze kökleri yaklaşık yüzde 70 oranında inülin adlı bir çözünebilir lif içeren bitki, takviye edici gıda yapımında veya katkı maddesi olarak da kullanılıyor.
Arılar, bilindiği üzere bal üretmek için doğada nektar salgılayan tüm çiçek türlerinden besleniyor. Hindiba çeşitleri de bu türler arasında yer alıyor. Hindiba ailesinin yakın üyesi olan karahindiba, bu alanda en çok öne çıkan türü oluşturuyor. Arıcılar, karahindiba balının üretimi için kovanlarını çiçeklerin yetiştiği/yetiştirildiği bölgelere yerleştiriyor. Arıların büyük oranda karahindiba çiçeklerinden beslenmesi sonucunda da ortaya, yoğun kıvamlı bir monoflora bal türü olan “karahindiba balı” çıkıyor. Karahindiba balı, hafif keskin ancak yumuşak lezzete sahip olmasıyla öne çıkıyor.
Peki, Balparmak’ın diğer çok sevilen monoflora bal çeşitlerini hiç denemiş miydiniz? Ihlamur balı, kestane balı, narenciye balı, kekik balı ve lavanta balı… Damak çatlatan tüm bu lezzetleri Balparmak güvencesi ve lezzet farkıyla deneyimlemek için siz de linke tıklayarak, bu özel ürün çeşitlerini yakından incelemeye hemen başlayabilirsiniz!
menü
