Kabuğundan meyvesine her bir parçası pek çok farklı alanda kullanılan barut ağacı, ismini duyan herkeste merak uyandırıyor. Peki, siz bu ağaç hakkında neler biliyorsunuz?
Barut ağacı, Anadolu’da ve dünyanın farklı bölgelerinde uzun yıllardır yetiştirilen değerli ağaç türlerinden biri. Bu ağacı değerli kılan en önemli özelliği ise meyve ve kabuklarının pek çok farklı sektörde ham madde olarak kullanılıyor olması. Barut ağacı kabuğu, belirli işlemlerden geçirilmesi şartıyla ağız yoluyla tüketilebiliyor. Fakat yetişmesi için belirli iklim koşulları gerektiğinden, bu ağacı her yerde görmek mümkün olmuyor. Bu nedenle pek çok kişi gibi siz de barut ağacı ile henüz karşılaşmamış, hatta onu daha önce bile duymamış olabilirsiniz.Öyleyse bu yazı ile siz de barut ağacını hemen keşfetmelisiniz!
Barut ağacı hakkında daha önce bir araştırma yaptıysanız “barut ağacı otu” şeklinde yanlış bir terimle karşılaşmış olabilirsiniz. Fakat aslında barut ağacı, Latince adı rhamnus frangula olan, çehrigiller familyasından dikensiz bir ağaç türü. Boyları dört ila altı metre arasında değişen bu ağaç, kısa boyundan dolayı aslında daha çok çalıyı andırıyor. Ayrıca bu ağacın bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilmek üzere farklı türlerinin geliştirildiği de biliniyor.
Yaprak döken bir ağaç olan barut ağacı, mayıs-haziran aylarında çiçek vermeye başlıyor ve ekim-kasım aylarında en olgun halini alıyor. Ağaç, bu dönemlerde mor-siyah renkli ve erik benzeri meyveler veriyor. Arıların çok sevdiği ağaçlardan biri olan barut ağacı, aynı zamanda kelebeklerin koza dönemi için de korunaklı bir barınak görevi üstleniyor. Üstelik bu ağaç, orman yangınları sonrasında harap olan alanların toparlanması için harika bir kurtarıcı oluyor!
Barut ağacı, yapısı gereği oldukça yavaş büyüyen bir ağaç ve bu sebeple de uzmanlar tarafından özellikle gözlem altında tutuluyor. Fakat buna karşın kolay yetiştirilebilen bir ağaç türü olduğu da biliniyor. Kuraklık ve rüzgar sevmeyen barut ağacı, buna rağmen -15 C° dereceye kadar soğuk havaya dayanabiliyor. Bu sebeple barut ağacı yetiştiriciliği pek çok farklı bölgede yapılabiliyor.
Barut ağacı, Avrupa’nın her yerinde yetişebiliyor. Ayrıca bu ağaç türü, Asya’nın batısında, Kuzey Afrika’da ve Kuzey Amerika’da hâkim olan iklim koşullarına da kolaylıkla uyum sağlayabiliyor. Ülkemizde ise Orta ve Kuzey Anadolu’da yetiştirilen barut ağacı, daha çok dağlık bölgelerde tercih ediliyor. Özellikle Artvin, Rize ve Trabzon’da yaygın bir şekilde yetiştiriliyor.
Barut ağacı yaprağının herhangi bir alanda kullanımı mevcut değil. Fakat ağacın meyvesi günümüzde aktif olarak boya maddesi üretiminde kullanılıyor. Barut ağacının esas faydalanılan kısmını ise kabuğu oluşturuyor. Bu kabuktan kömür ve barut gibi yanıcı maddeler üretilebiliyor. Bununla birlikte kabuk kısmı, belli başlı işlemlerden geçirildikten sonra gıda maddesi haline de getirilebiliyor. Barut ağacı kabuğu daha çok sindirim sistemi üzerindeki etkisiyle biliniyor. Fakat Anadolu’da insanlar yara ya da çıbanların üzerine sürmek üzere haricen de kullanıyor.
Barut ağacı kabuğu, içeriğindeki antra-glikozitler sebebiyle taze haldeyken zehirleyici olabiliyor. Dolayısıyla taze ve işlenmemiş ise kabuğu asla tüketmemek gerekiyor. Bunu çok iyi bilen üreticiler, barut ağacı kabuğunu tüketime uygun hale getirene kadar birkaç önemli uygulamadan geçiriyor:
Toz haldeki barut ağacı kabukları, farmakoloji alanında ilaç yapımı için kullanılan önemli ham maddeler arasında yer alıyor. Bunun yanı sıra kabuklar, bitki çayı olarak da tüketilebiliyor. Fakat bunun için uzmanlar kabukları öncelikle altı saat boyunca suda bekletmeyi öneriyor. Barut ağacı çayının yapımı ise oldukça kolay. Bir bardak çay için yalnızca bir çay kaşığı barut ağacı kabuğu yerli oluyor. Demlenen çay, süzüldükten sonra tüketime hazır hale geliyor.
Barut ağacı kabuğunun güçlü laksatif etkisi bulunduğundan aşırı tüketimden kaçınmak fazlasıyla önem arz ediyor. Uzmanlar, barut ağacı çayını günde üç çay bardağından fazla tüketmeyi önermiyor. Tabii, herkesin fizyolojisinin birbirinden farklı olduğunu unutmamakta ve kullanmadan önce doktora danışmakta fayda var!
Balparmak’ın değerli arı ürünleri ve bitkisel gıdaları kullanarak geliştirdiği Apitera serisinde, hedefe yönelik yepyeni bir ürün daha yerini alıyor: Apitera Dox! Enginar ekstresi, tarçın, barut ağacı kabuğu ekstresi, altınotu ekstresi ve maydanoz tohumu; Apitera Dox’ta bir araya geliyor. Üstelik bu formül, Apitera serisinin diğer tüm ürünlerinde olduğu gibi bal ve propolis ile destekleniyor. Yoksa, günlük rutininize siz hala Apitera Dox’u eklemediniz mi?
menü
